Ne Kadar İyi Uyku, O Kadar İyi Yaşam

Ne kadar iyi uyku, o kadar iyi yaşam

Birçoğumuz en az sekiz saat uyumamız gerektiğine inanıyor. Ancak, çok az insan yedi saatten fazla uyuyabiliyor. Üstelik bu uykunun ne kadar kaliteli olduğu ise tartışılır. Üstelik hepimizin kafasında çok uyumanın zararlı olduğuna dair bazı fikirler de var. Araştırmalar az uyumanın da çok uyumanın da çeşitli zararları olduğunu kanıtlıyor. Kesin olan bir şey var ki, uyumamak en kötüsü! İşte uyumanın faydaları ve bilinmeyen avantajları…

Beyin uyku sırasında kendini detoksifiye eder

Hiç uyumazsak ölürüz! ‘Neden uyku olmadan yaşayamayız?’ sorusu tıpta uzun zamandır bir gizem olmuştur. Araştırmacılar son zamanlarda çözüme bir adım daha yaklaştı. Her şeyden önce beynimizin toksik maddelerden kurtulmak için dinlenmeye ihtiyacı vardır.

Vücudumuz kendini lenf sistemi ile temizlerken, beynimiz sadece uyku sırasında aktif hale gelen kendi temizleme sistemine sahiptir. En önemli kontrol merkezimizde toksik maddelerin birikmesini ve beyin hücrelerine zarar vermesini önlemenin tek yolu uykudur. Diğer vücut fonksiyonları da geceleri tam hızda çalışır örneğin bağışıklık sistemimiz…

Sağlıklı uyku hayal değil! Kaç saat idealdir?

Bilim insanları yıllardır ideal uyku süresini hesaplamak için araştırmalar yapıyor. Son olarak bir araştırma, 10.000 kişinin uyku davranışlarını inceledi. Sonuç ise optimum uyku süresi yedi ile sekiz saat arasında çıktı. Daha kısa ya da daha uzun uyuyanlar daha az dinlenmiş ve aynı zamanda daha zayıf düşünme becerilerine sahip olurken şaşırtıcı olmayan bir şekilde, dört saatten az uyuyanlar daha düşük dikkat seviyesine ulaştı. ABD Uyku Akademisi’nin tavsiyesi de bu sonuçlara büyük ölçüde tekabül ediyor, ancak biraz daha yüksek. Onlara göre, sabahları yataktan zinde ve dinlenmiş olarak çıkmak için ideal uyku süresi yedi ila dokuz saattir.

Çok az uyuduğumuzda ne olur?

Düzenli olarak yedi saatten az uyuyan biri kesinlikle sağlıksız yaşıyor demektir. Bu aylar veya yıllar boyunca devam ederse, bağışıklık sisteminizi zorlar ve bulaşıcı hastalıklara karşı daha duyarlı hale gelirsiniz. Çok az uyku da hormon dengesini bozar (esas olarak insülin ve leptin) ve böylece obezite ve diyabeti teşvik eder. Konsantre olma yeteneği de zarar görür.

Çok uyuyabilir miyiz?

10 saat veya daha fazla uyuyan kişilerin kardiyovasküler hastalığa yakalanma olasılığının daha yüksek olduğuna dair kanıtlar var. Çok uyuyanların kalp krizi geçirme olasılığı yüzde 61 daha fazla. Dokuz saatten fazla uyuyan kişilerde risk yüzde 27 oranında artıyor. Yüksek tansiyon ve kronik akciğer hastalığı KOAH, uyku ihtiyacımızı artıran hastalıklardır.

Bazı araştırmacılar, doktorlara hastalarına ne kadar uyuduklarını sormalarını tavsiye ediyor. Sonuç, hastalıkların erken belirtilerini sağlayabilir özellikle de kalktıktan sonra kendimizi zor iyileşmiş ve uyanmış hissediyorsak… Kesinlikle her uykucu hasta değildir. Ancak uyku ihtiyacının artmasını, vücudumuzu biraz daha dinlemenin ve sinyallerine dikkat etmenin bir göstergesi olarak görmeliyiz.

Öğle uykusu: faydalı mı değil mi?

Sabah dinlenmiş olarak uyansanız bile öğlen saatlerinde tekrar yorulabilirsiniz. Bunun nedeni, vücudumuzun öğlen saatlerinde “kapanmasını” sağlayan biyoritmimizin olmadırı. Uzay ajansı NASA, yarım saatlik bir şekerlemenin bile pilotların tepki süresini önemli ölçüde iyileştirdiğini kanıtlamayı başardı. Diğer araştırmalar ayrıca kısa şekerlemelerin kalp fonksiyonlarını ve hafızayı iyileştirdiğini ve stresi azalttığını doğruluyor. Mümkün olduğunca derin uyumak değil, derinden rahatlamak önemlidir. Bunun için de birkaç dakika yeterlidir.

Ne kadar uykuya ihtiyacım var?

Ne kadar uyumamız gerektiği de yaşa bağlıdır. Yedi ila dokuz saat arasında uyuma önerisi, 18 ila 60 yaş arasındaki yetişkinler için geçerlidir. Uyku ihtiyacı çocuklarda ve ergenlerde önemli ölçüde daha yüksekken, yaşlılarda bir miktar azalma eğilimindedir. Tabii ki, kesinlikle dikkate almanız gereken bireysel farklılıklar da var. Sonuçta sabahları ne kadar dinlenmiş uyandığımız önemli.

En uygun bireysel sürede uyuyup uyanmadığınızı öğrenmek için aşağıdaki sorular yardımcı olabilir;

• Kalktıktan sonra nadiren uyanık ve dinlenmiş hisseder miyim?
• Gün içinde kendimi yorgun hissediyor muyum? Günü uyanık geçirmek için kahveye ihtiyacım var mı?
• Uykuya dalmakta veya uykuda kalmakta zorlanıyor muyum?

Bir veya daha fazla soruya “evet” ile cevap verdiniz mi? Bir uyku uzmanından tavsiye almak veya bir uyku kliniğini ziyaret etmek faydalı olabilir.

Çocukların ne kadar uykuya ihtiyacı vardır?

Yeterli uyku, sağlıklı gelişim için özellikle önemlidir. Çocuklar yeterince uyumazsa, öğrenme sorunları ve obezite gibi sorunlar daha sık görülür. Uyku uzmanları, çocuklar için aşağıdaki uyku süresini öneriyor;

• Bebekler (4-12 ay): 12 ila 16 saat (şekerlemelerle birlikte)
• Bebek (1-2 yaş): 11 ila 14 saat (şekerlemeli)
• Çocuklar (3-5 yaş): 10 ila 13 saat (uykusuz)
• Okul çocukları (6-12 yaş): 9 ila 12 saat
• Gençler (13-18 yaş): 8 ila 10 saat

Bununla birlikte, çocukların uyku gereksinimleri yetişkinlere göre daha fazladır. Aynı yaştaki çocukların bu nedenle farklı miktarlarda uykuya ihtiyaçları olabilir. Çocuk sabahları huysuz bir şekilde kalkıyorsa ve gün içinde genellikle dengesiz oluyorsa, bu biraz daha fazla uykunun onlara iyi geleceğinin bir işaretidir.

Haftada 50 saat uyku ideal

Teorik olarak ne kadar uykunun bizim için iyi olduğunu bilsek bile: istatistikler, uyuduğumuz sürenin azaldığını ve herkesin kestirme fırsatına sahip olmadığını gösteriyor. Ortalama olarak, günde yalnızca altı ila yedi saat uyuyoruz, ki bu rakamlar önerilenden önemli ölçüde daha az.

En yaygın uyku katilleri ise yatakta televizyon ve cep telefonlarıdır. Özellikle hafta içi uyuyamadığımız için uykumuzu azaltıyoruz. Ancak bu açığı hafta sonları kapatabiliyoruz. İdeal olansa haftada yaklaşık 50 saat uyumak. O zaman iyi geceler!