- 1 Midenizin asıl düşmanı stres
- 1.1 İrritabl bağırsak sendromunun belirtileri çok, kesinlik yok!
- 1.2 Bağırsak iltihabı mı, irritabl bağırsak mı?
- 1.3 İrritabl bağırsak için hafif yiyecekler şart
- 1.4 Lif iyidir peki ya daha çok lif?
- 1.5 Çok içmek!
- 1.6 Rahat yemek bağırsakları da rahatlatır
- 1.7 Günlük hayatınızı yavaşlatın
- 1.8 Egzersiz ve temiz hava tam size göre
Midenizin asıl düşmanı stres
Strese bağlı olarak birçok sorun yaşıyoruz; baş ağrısı, halsizlik, öfke nöbetleri… Peki, ya mide bulantınızın ve bozulan sindirim sisteminin sebebi stres olabilir. Bunların başında ise irritabl bağırsak sendromu geliyor. Bu sendrom, en sık görülen gastrointestinal şikayetlerden kabul ediliyor. Özellikle stres altında midemiz ağrı, ishal hatta kabızlık gibi belirtilerle gösterir.
Ülkemizin nüfusunun yaklaşık yüzde 30’unun irritabl bağırsak sendromu denilen sağlık probleminden mustariptir. Bu oranı göz önünde bulundurduğumuzda ne kadar çok kişiyi etkilediğini görebiliyoruz. Üstelik kadınlar, erkeklerden çok daha sık sinirsel irritabl bağırsak sendromuna yakalanıyor ve son derece şiddetli geçiriyor. Hayatımızın içinde yer alan stres kaynakları azalmadıkça semptomlar da daha şiddetli oluyor.
Semptomların nedenleri henüz nihai olarak açıklığa kavuşturulmasa da uygulanacak bazı ipuçları stresin midede yarattığı bu sendromun etkilerini azaltmak mümkündür. İşte stresin bağırsaklara etkisi ve bu etkileri en aza indirmenin yolları…
İrritabl bağırsak sendromunun belirtileri çok, kesinlik yok!
İrritabl bağırsak sendromu günlük yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bir sağlık problemidir. Özellikle de karın ağrısı, gaz, ishal veya kabızlık gibi tipik semptomlara neden olur. Bu sağlık probleminin ortaya çıkmasında beslenme biçimimiz önemli bir rol üstlenir çünkü yiyeceklerdeki bazı bileşenler, örneğin şeker alkolleri, laktoz veya fruktoz gibi hassas ve irritabl bir bağırsağı zorlayabilir ve yükleyebilir. Bunlara ek olarak glüten, alkol vb. gibi belirli gıdalardaki diğer bileşenlerin de irritabl bağırsak sendromunu teşvik ettiği biliniyor.
Bağırsak sadece sindirimde önemli bir rol oynamakla kalmayıp aynı zamanda çok sayıda sinir yolu ile beynimize bağlı olduğundan, doktorlar hastanın ruhunun sinir bağırsağında da belirli bir rol oynayabileceğinden şüpheleniyor. Stres, üzüntü ya da öfke hissettiğimizde “midem bulanıyor” dememiz boşuna değildir.
Burada önemli olan nokta kalıcı ishal veya şiddetli ağrı gibi şikayetleri olan kişilerin diğer olası nedenleri dışlamak için bir doktora danışması gerektiğini unutmamasıdır. Eğer size irritabl bağırsak sendromu teşhisi konulduysa ve hafif semptomlarla karşı karşıyaysanız aşağıdaki ipuçlarıyla hem midenizi hem de stresinizi yönetebilirsiniz.
Bağırsak iltihabı mı, irritabl bağırsak mı?
Doktorlar genellikle kolonoskopi yapılan hastada ülseratif kolit gibi kronik inflamatuar bağırsak iltihabını açıkça teşhis edebilir. Ağrı, ishal, karın ağrısı ve mide bulantısı gibi semptomlar irritabl barsak sendromunun tipik semptomlarına çok benzese de irritabl barsak hastalarında yapılan kolonoskopide herhangi bir anormallik görülmez. Hastanın fizik muayenesi bile ilk belirtileri verir. Bu tip hastaların genellikle karın bölgelerinde şişlikler meydana gelir.
Gastrointestinal hastalıklardan kurtulduktan sonra bile, irritabl barsak sendromu semptomları haftalar hatta aylar boyunca ortaya çıkabilir. Ancak bozulmuş bağırsak florası tamamen iyileştiğinde azalma gösterir. Kimi zaman ilaç tedavisi IBS semptomlarını tetikleyebilir. Sadece semptomlar uzun süre devam ettiğinde doktor irritabl bağırsak sendromu tanısını koyar.
İrritabl bağırsak için hafif yiyecekler şart
İrritabl bağırsak sendromunun pek çok nedeni olabileceğinden, hepsine uyan tek bir tedavi protokolü yoktur. Bu nedenle farklı şeyler denemeli ve vücudunuzu dikkatlice dinlemelisiniz. Bu noktada ilk olarak devreye beslenme biçimimiz giriyor çünkü beslenme irritabl bağırsak sendromunun tedavisinde önemli bir yapı taşı…
Bunun için bir ila iki hafta boyunca belirli yiyecekleri besin listenizden çıkararak işe başlayabilirsiniz. Bunlar; süt ürünleri, belirli baharatlar ve hatta sarımsak, soğan veya baklagiller gibi gaz yapan yiyecekler olabilir. Yemek günlüğünüzde, neyi dışarıda bıraktığınızı ve bunun IBS semptomlarını iyileştirip iyileştirmediğini not edin. Bu şekilde olası nedenler daraltılabilir. Aynı şekilde konusunda uzman bir beslenme uzmanından da yardım alabilirsiniz.
Lif iyidir peki ya daha çok lif?
Besinlerden aldığımız lifler normalde bağırsak florası için çok iyidir. Ancak yüksek lifli bir diyet normal sindirim ve özellikle kabızlık ile çok yardımcı olabilirken, diğerleri için alışılmadık derecede gaz ve şişkinlik yapabilir. Normalde kısa bir alışma süresinden sonra, bağırsaklar değerli diyet lifini sorunsuz bir şekilde işleyebilmelidir. Alışmayı kolaylaştırmak ve midenizi rahatlatmak için kimyon, rezene veya anason deneyebilirsiniz.
Çok içmek!
En eski ama en etkili yöntemlerden biri de bol bol su içmektir. Bunu yerine getirebilmek ve irrtabl bağırsak sendromu ile başa çıkabilmek için gün boyunca en az 2.5 litre su için. Bağırsaklar yeterince su ile beslenirse, sıvıyı başka besinlerden zahmetli bir şekilde çıkarmak zorunda kalmazlar ve böylece başka görevlerde çalışabilirler.
Rahat yemek bağırsakları da rahatlatır
Kesinlikle afiyet olsun! Çünkü yemeğinizi aceleyle yutarsanız, bağırsakları bir sürü gereksiz iş ile bırakırsınız ve bu da onu zorlar. Acele etmeyin, iyice çiğneyin ve yemek yemek için sakin bir ortam yaratın. Çiğneme ilk (mekanik) sindirim süreci olduğu için tükürük yardımıyla karbonhidratlar ağızda enzimatik olarak parçalanır. Bunu yapmadığınızda ise midenin görevi ve yükü artar. Olabildiğince çok çiğneyip acele etmemek de büyük fayda var.
Günlük hayatınızı yavaşlatın
Stresin ve zihinsel yorgunluğun mideyi veya bağırsakları etkilediğini biliyoruz. Çünkü stres vücutta haberci maddelerin salınımının artmasını tetikler. Örneğin, sindirim aktivitemizi etkileyen adrenalin sebebiyle mide bölgesinde mide bulantısı hissederiz, vücut bağışıklık tepkisine hazırlanır ve sindirimi ihmal eder. Özellikle irritabl bağırsak sendromunda bu ölümcül sonuçlara yol açabilir ve ishal gibi semptomları artırabilir.
Huzursuz bağırsak sendromundan etkilenenler için özellikle önemlidir: Sakinliğin hayatınıza girmesine izin vermeye çalışın. Günlük rutininize kolayca dahil edebileceğiniz basit egzersizler veya düzenli meditasyonlar, yoga, otojenik eğitim ile rahatlayabilirsiniz.
Egzersiz ve temiz hava tam size göre
Egzersiz, tahriş olmuş gastrointestinal sistemi sakinleştirmek için irritabl bağırsak sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynar. Doğada yürüyüşler vücudunuzun gevşemesini ve bedeninizin daha fazla mutluluk hormonu üretmesini sağlar. Düzenli spor ve egzersiz metabolizmayı çalıştırır, bizi rahatlatır ve bu da bağırsaklarımızı olumlu etkiler. Sporun yarattığı bu kusursuz etkiyi üst seviyeye ulaştırmak içinse açık havalar tam size göre!